Als apothekersassistent -en student- zie ik dagelijks hoe de zorg in Nederland verandert. Er wordt veel gesproken over hoe we de zorg moeten verbeteren, zeker nu er steeds meer mensen ouder worden en we een groot tekort aan zorgpersoneel hebben. Minister Fleur Agema wil kunstmatige intelligentie (AI) inzetten om ons werk te verlichten, vooral door administratietijd te verminderen. Het klinkt mooi: als we de tijd die we aan papierwerk besteden kunnen halveren, dan zou dat een enorme verlichting zijn.
Administratie: Minder Regels, Meer Tijd voor Zorg
Maar ik denk dat er betere manieren zijn om de zorg te verbeteren en het werk aantrekkelijker te maken. Wat we echt zouden willen zien, is dat er wordt ingezet op het verminderen van al die administratieve rompslomp die ons wordt opgelegd door regelgeving, zorgverzekeraars en het ministerie. Een groot deel van wat we nu aan administratie doen, voegt weinig toe aan de zorg die we geven. We vullen formulier na formulier in, puur om aan regels te voldoen die vooral nuttig lijken voor systemen1 en niet voor de patiënt. Hoe fijn zou het zijn als we die tijd in plaats daarvan konden gebruiken voor écht zorg gerelateerde taken, zoals het goed adviseren van patiënten over hun medicijnen?
Minister Agema, Is AI Echt de Oplossing?
En dan AI… Tuurlijk, het klinkt spannend om AI te gebruiken voor administratie, maar laten we eerlijk zijn: het zal nog jaren duren voordat die systemen betrouwbaar en veilig genoeg zijn om echt breed in de zorg te gebruiken. Ondertussen kan de werkdruk alleen maar toenemen omdat we wachten op de “perfecte” technologie. Ik zie meer in het volledig schrappen van al die onnodige formulieren, zodat we er niet eens over na hoeven te denken. Bovendien voelt het voor mij niet goed om met grote Amerikaanse ‘Big Tech’-bedrijven samen te werken, gezien hun verleden met schandalen en privacyproblemen. Moeten we dat risico echt lopen met gevoelige patiëntinformatie?
Waardeer Zorgmedewerkers Eerlijk
Het echte probleem ligt volgens mij in de waardering van zorgmedewerkers. Onderzoek toont aan dat als zorgverleners zich gewaardeerd voelen en minder administratieve druk ervaren, ze langer blijven werken en hun werk beter kunnen doen. En toch zie ik in de praktijk precies het tegenovergestelde gebeuren. Neem de stakingen van apotheekmedewerkers deze maand. De cao-onderhandelingen zitten muurvast, en terwijl wij voor twee werken, blijven medicijntekorten de druk verder verhogen. Hoe kunnen we verwachten dat mensen dit werk blijven doen zonder dat er verbetering komt?
Cao-Stakingen en Het Medicijntekort
Minister Agema wil zich niet bemoeien met de cao-conflicten in onze branche, en ze wil ook geen extra budget vrijmaken om ons een fatsoenlijke loonsverhoging te geven. Ze gaat er zelfs van uit dat patiënten geen last zullen hebben van onze stakingen en dat iedereen gewoon zijn medicijnen kan krijgen. Maar wij weten hoe het zit: de medicijntekorten zijn er nog steeds, en het is allang niet meer vanzelfsprekend dat een patiënt zijn medicatie direct kan krijgen. Toch blijft het preventiebeleid, dat zou kunnen helpen om de druk te verminderen, onaangetast.
Er is zoveel dat de minister kan doen om ons echt te helpen. Minder regels, betere arbeidsvoorwaarden, en meer investeren in de mensen die hier dagelijks hun best doen. Het schrappen van onnodige administratieve taken zou ons zoveel meer ruimte geven om weer de zorg te verlenen die we willen geven. En ja, investeren in nieuwe medewerkers is hard nodig. Als we fatsoenlijke contracten krijgen, in plaats van tijdelijke en onzekere banen, dan zou dat het werk al een stuk aantrekkelijker maken. Realistische roosters, een lagere werkdruk, en voldoende collega’s op de vloer – dat is waar we nu behoefte aan hebben.
Maar nee, in plaats daarvan wil minister Agema vooral de wetgeving aanpassen zodat er meer initiatieven komen voor het gebruik van AI. “Er zijn middelen beschikbaar voor digitalisering,” zegt ze. “Het geld is misschien op, maar hiervoor zijn al grote potten geld vrijgemaakt. AI wordt een revolutie in de zorg en ik ga er alles aan doen om die revolutie zo snel mogelijk te laten plaatsvinden.”
De Rol van Marktwerking in de Zorg
Ook zou het goed zijn als we afkomen van de marktwerking in de zorg. Die constante focus op winst doet niets voor de kwaliteit van de zorg, en legt alleen maar meer druk op ons. Zorg gaat om mensen, niet om winstcijfers.
Betrek Zorgverleners bij Beleidsvorming
Het zou ook helpen als zorgverleners echt betrokken worden bij het maken van beleid. Wij zien dagelijks wat er goed gaat en wat niet. Onze ideeën en zorgen kunnen helpen om beleid te maken dat werkt, in plaats van dat we regels krijgen opgelegd die alleen maar meer stress en administratie opleveren.
Gebruik Technologie als Ondersteuning, Niet als Vervanging
Technologie kan zeker helpen, maar dan wel op een eerlijke manier. AI moet ons ondersteunen, niet vervangen. Onze ervaring en menselijke aandacht zijn essentieel in de zorg. Een patiënt heeft soms meer aan een luisterend oor dan aan een algoritme. Als technologie ons werk kan vergemakkelijken, dan is dat prima, maar het mag nooit ten koste gaan van de persoonlijke zorg die wij bieden.
Meer dan Mooie Woorden: Tijd voor Actie
Minister Agema heeft de kans om meer te doen dan mooie woorden spreken. Met echte, concrete maatregelen kan ze het verschil maken, voor ons als zorgverleners én voor de patiënten die op ons rekenen.
- Het lijkt er soms sterk op dat we als zorgverleners eigenlijk vooral de onbetaalde stagiaires zijn voor een toekomstige AI-integratie. Terwijl wij ons van formulier naar formulier werken, voorzien we de systemen van precies die gegevens die straks zo handig geautomatiseerd worden. En laten we eerlijk zijn: wie heeft er immers een Tech-bedrijf nodig, als wij het voor een fractie van die prijs kunnen doen? ↩︎
Ontdek meer van ZORGSOCIALS
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.